Hoe word je leerkracht of docent? 7 tips voor een goede start!

Waarom kiezen voor het vak van leerkracht of docent?
Leerkrachten en docenten zijn niet alleen kennisoverdragers, maar ook opvoeders en inspirators. Zij spelen een centrale rol in het leven van hun leerlingen en hebben de kans om een blijvende impact te maken op hun toekomst. Het vak biedt daarnaast veel variatie. Elke dag is anders, en je werkt met een breed scala aan kinderen of jongeren met verschillende achtergronden en talenten. Bovendien is er altijd ruimte voor professionele groei: als leerkracht blijf je leren en ontwikkelen.

Heb jij vragen over hoe je leerkracht of docent kan worden? Wij helpen je graag!
Bekijk ook eens een aantal vacatures in bijvoorbeeld het voortgezet onderwijs. Dan ontdek je wat een leerkracht in deze functie doet.

Kies je onderwijsniveau: basisonderwijs of voortgezet onderwijs?
De eerste stap om leerkracht of docent te worden, is bepalen op welk niveau je les wilt geven. Wil je aan de slag in het basisonderwijs of het voortgezet onderwijs? 

Basisonderwijs:
Als je kiest voor het basisonderwijs, begeleid je kinderen van 4 tot 12 jaar in hun eerste schooljaren. Je geeft les in verschillende vakken, zoals rekenen, taal, en wereldoriëntatie. De interactie met de leerlingen is breed en intens, omdat je ze dagelijks meerdere uren ziet en niet alleen hun kennis, maar ook hun sociale vaardigheden helpt ontwikkelen. 

Voortgezet onderwijs:
In het voortgezet onderwijs geef je les aan leerlingen van 12 tot 18 jaar. Je specialiseert je in één vak, zoals wiskunde, geschiedenis, of Engels, en geeft les op bijvoorbeeld het vmbo, havo of vwo. Hier ligt de focus meer op het overdragen van vakinhoudelijke kennis en het voorbereiden van leerlingen op hun vervolgopleiding of beroepsleven.

Wij helpen je graag!

Welke opleiding heb je nodig?
Voor zowel het basis- als voortgezet onderwijs heb je een specifieke opleiding nodig. Hier is wat je moet weten:

Basisonderwijs (Pabo):
Wil je leerkracht in het basisonderwijs worden, dan volg je de hbo-opleiding Leraar Basisonderwijs, ook wel de pabo genoemd. Dit is een vierjarige opleiding waarin je leert hoe je kinderen lesgeeft in diverse vakken. Naast vakkennis leer je veel over pedagogiek (hoe je leerlingen begeleidt in hun ontwikkeling) en onderwijsleer (hoe je lesstof overbrengt). Ook bestaat er een versneld traject. Deze kun je in 2 jaar afronden via de Hanzehogeschool te Groningen.

Tijdens de opleiding krijg je al snel praktijkervaring door stages te lopen op verschillende basisscholen. Dit geeft je de mogelijkheid om het vak in de praktijk te ervaren en te ontdekken welke leeftijdsgroep en onderwijsvorm het beste bij jou passen. 

Voortgezet onderwijs (Hbo of universitaire lerarenopleiding):
Om les te geven in het voortgezet onderwijs, kies je voor een lerarenopleiding die gericht is op een specifiek vakgebied. Er zijn twee soorten bevoegdheden:

• Tweedegraads bevoegdheid: Deze opleiding volg je op hbo-niveau en stelt je in staat om vmbo breed les te geven, aan de onderbouw van het voortgezet onderwijs (havo en vwo) en het mbo.
• Eerstegraads bevoegdheid: Wil je ook lesgeven in de bovenbouw van het havo of vwo, dan heb je een eerstegraads bevoegdheid nodig. Dit behaal je via een universitaire lerarenopleiding na het afronden van een bachelor in je vakgebied. Hier leer je niet alleen vakinhoudelijke kennis, maar ook didactische vaardigheden voor het voortgezet onderwijs.

Hoe ziet de lerarenopleiding eruit?
Elke lerarenopleiding bestaat uit een combinatie van theorie en praktijk. Je leert vakinhoudelijke kennis, maar ook hoe je deze op een begrijpelijke en boeiende manier kunt overbrengen aan leerlingen. Je krijgt les in pedagogiek, wat essentieel is voor het omgaan met diverse leerlingen en het creëren van een fijne leeromgeving.

Stages:
Een belangrijk onderdeel van elke lerarenopleiding is de stage. Dit is de kans om zelf voor de klas te staan en alles wat je geleerd hebt in de praktijk te brengen. Tijdens je stage werk je samen met een mentor en krijg je de ruimte om je eigen lesstijl te ontwikkelen. De stages geven je een duidelijk beeld van hoe het is om leerkracht te zijn. Je leert omgaan met verschillende soorten leerlingen en ontdekt welke werkvormen en lesmethodes het beste bij jou passen.

Welke vaardigheden heb je nodig?
Leerkracht of docent worden vraagt meer dan alleen de juiste diploma’s. Er zijn een aantal belangrijke vaardigheden en eigenschappen die je nodig hebt om succesvol te zijn:

• Communicatieve vaardigheden: Als leerkracht moet je helder en duidelijk kunnen communiceren, zowel met je leerlingen als met ouders en collega’s.
• Geduld en empathie: Je zult te maken krijgen met leerlingen van verschillende niveaus en achtergronden. Geduld en inlevingsvermogen zijn essentieel om hen goed te begeleiden.
• Organisatietalent: Je moet je lessen goed kunnen plannen en structuur aanbrengen in je aanpak. Ook het bijhouden van de voortgang van leerlingen vraagt organisatie.
• Creativiteit: Iedere leerling leert anders, en soms is het nodig om creatief te zijn in de manier waarop je lesgeeft. Je moet flexibel zijn en snel kunnen schakelen als iets niet werkt.

Wat kun je verwachten als leerkracht of docent?
Leerkracht of docent zijn is een uitdagend, maar ontzettend dankbaar beroep. Geen dag is hetzelfde, en je hebt dagelijks de kans om een verschil te maken in het leven van kinderen en jongeren. Je draagt niet alleen bij aan hun kennis, maar ook aan hun persoonlijke groei en sociale vaardigheden.

Daarnaast biedt het onderwijs veel doorgroeimogelijkheden. Je kunt je bijvoorbeeld specialiseren in een bepaald vakgebied of een leidinggevende rol op je nemen als schoolleider of coördinator. Ook kun je je verdiepen in special needs education, waarbij je leerlingen met specifieke leerbehoeften begeleidt.

Persoonlijke ontwikkeling en loopbaankansen
Het onderwijs biedt volop kansen voor persoonlijke en professionele groei. Als leerkracht of docent blijf je je ontwikkelen, zowel in je vakgebied als op het gebied van lesgeven. Er zijn talloze bijscholingsmogelijkheden en specialisaties, zoals mentortrainingen of cursussen in nieuwe onderwijstechnieken.

Daarnaast geeft het werken in het onderwijs je de mogelijkheid om je eigen passie en kennis over te dragen aan de volgende generatie. Dit maakt het beroep niet alleen uitdagend, maar ook zeer vervullend.